Ana Səhifə » Bloq » Süni Mayalanma ilə Əkiz Hamiləlik Olur? Riskləri Nələrdir?

süni mayalanma ilə əkiz hamiləlik

Süni Mayalanma ilə Əkiz Hamiləlik Olur? Riskləri Nələrdir?

Tibbin inkişafı sayəsində əkiz hamiləlik və süni mayalanma günümüzdə getdikcə daha çox yayılmışdır. Əkiz hamiləlik bir çox valideynlər üçün maraqlı təcrübədir. Süni mayalanma isə övlad sahibi ola bilmə problemi olan cütlüklər üçün ümid işığına çevrilmiş bir üsuldur. Əkiz hamiləliklərin süni mayalanma ilə əlaqəsi, bu müalicənin müvəffəqiyyət nisbətləri və təbii hamiləliklərə nisbətən niyə daha tez-tez əkiz hamiləliyə səbəb ola biləcəyi kimi bir çox aspektləri ehtiva edir. Süni mayalanma mayalanmış yumurtaların qadının uşaqlığına köçürülməsi ilə baş verir. Bu proses zamanı adətən birdən çox embrion uşaqlığa yerləşdirilir, çünki bu, hamiləlik şansını artırır. Ancaq bu üsul əkiz və ya daha çox dölün inkişafına da səbəb ola bilər. Əkiz hamiləlik ilə süni mayalanma arasındakı əlaqə embrion transferi zamanı birdən çox embrionun yerləşdirilməsi nəticəsində ortaya çıxır. Süni mayalanma zamanı embrionların sayı ananın yaşından, sağlamlıq vəziyyətindən və müalicəyə reaksiyasından asılı olaraq müəyyən edilir. 

Əkiz hamiləlik və süni mayalanma arasındakı əlaqə yalnız embrion köçürmələrinin sayı ilə məhdudlaşmır. Bu əlaqə hormon müalicələri, embrionların yerləşdirilməsini dəstəkləyən intrauterin mühit kimi faktorları da əhatə edir. Süni mayalanma zamanı istifadə edilən hormonlar yumurtalıqların daha çox yumurta istehsal etməsinə səbəb olur ki, bu da birdən çox yumurtanın mayalanması ilə nəticələnir və əkiz hamiləlik ehtimalını artırır.

Süni mayalanma ilə əkiz hamiləlikdə körpələrin sağlamlıq riskləri nələrdir?

Süni mayalanma ilə əkiz hamiləliyin bəzi sağlamlıq risklərini də gətirdiyini bilmək vacibdir. Əkiz hamiləliklər adətən eyni yumurtadan inkişaf edən əkizlərə (monozigotik) və ya fərqli yumurtalardan inkişaf edən əkizlərə (dizigotik) bölünür. 

Monozigotik əkizlərdə genetik xəstəliklər riski arta bilər. Həmçinin, bu cür əkizlər arasında qeyri-bərabər qidalanma və ya qan axını səbəbindən körpənin inkişafında geriləmə ehtimalı yüksəkdir. Dizigotik əkizlərdə iki ayrı yumurta mayalanır. Belə əkizlər arasında genetik oxşarlıq daha azdır, lakin hər iki körpədə ayrı-ayrılıqda sağlamlıq problemləri yarana bilər. 

Erkən doğuş, aşağı çəki və inkişafdan geri qalma kimi risklər hər iki körpəyə təsir edə bilər. Əkiz hamiləlikdə baş verə biləcək mühüm sağlamlıq riski vaxtından əvvəl doğuş riskidir. Təkdöllü hamiləliklərdə erkən doğum riski 6% ikən, əkiz hamiləliklərdə erkən doğuş nisbəti 44% təşkil edir. Körpələrin ağciyəri, beyni və digər orqanları tam inkişaf etmədiyi üçün vaxtından əvvəl doğuş ciddi sağlamlıq problemlərinə səbəb ola bilər. Ancaq müasir tibbin inkişafı sayəsində əkiz hamiləliklərdə sağlamlıq riskləri daha yaxından izlənilə və lazımi tədbirlər alına bilər. 

Daimi həkim müayinələri, sağlam qidalanma və uyğun həyat tərzi dəyişiklikləri baş verə biləcək riskləri minimuma endirməyə kömək edə bilər. Ginekoloqun  tövsiyə etdiyi müayinə və müalicə planına riayət etmək də vacibdir.

Süni mayalanma ilə əkiz hamiləlik hansı emosional təsir göstərə bilər?

Əkiz hamiləliklər süni mayalanma zamanı gələcək analara dərin emosional təsir göstərə bilən mürəkkəb bir təcrübə təqdim edir. Süni mayalanma artıq emosional yüklü bir proses olsa da, bu proses əkiz hamiləliklə nəticələndikdə emosional qarışıqlıq arta bilər. Əkiz hamiləliklər çox vaxt həm həyəcan, həm də narahatlıqla qarşılanır. İlk andan əkizlərin olacağını bilmək hamilə qadını müxtəlif emosional sarsıntılara sürükləyə bilər. Bəzi hamiləliklərdə isə tam əksinə süni mayalanma prosesinin çətinliyindən sonra əkiz hamiləliyin reallaşması böyük sevinc mənbəyi ola bilər.

Ümumiyyətlə çoxdöllü hamiləliklərdə hamilə qadınlar körpələrin sağlam inkişaf edib-etməyəcəyi, hamiləlik zamanı yaşanacaq fəsadlar və doğuş prosesi ilə bağlı daxili suallarla qarşılaşır. Bu səbəbdən hamiləliyi planlaşdıran cütlüklərə süni mayalanma ilə əkiz övlad sahibi olmaq istəyib-istəmədiklərini soruşmaq, müalicə planını ətraflı danışmaq lazımdır.

Süni mayalanma ilə əkiz hamiləliyin üstünlükləri nələrdir?

Bildirdiyim kimi, süni mayalanma nəticəsində əldə edilən üstünlüklər arasında əkiz hamiləliklər xüsusi yer tutur. Süni mayalanmada birdən çox embrion köçürülərsə, əkiz hamiləlik şansı artır ki, bu da, cütlüklərə eyni anda iki sağlam uşaq dünyaya gətirmək imkanı verir. Bu, həm də yaş fərqini azaltmaqla uşaqlar arasında daha sıx bir əlaqə yaratmağa imkan verir. Embrionların bətnə köçürülməsi zamanı bəziləri daha yaxşı uyğunlaşa və implantasiya üçün daha əlverişli şəraitə malik ola bilər. Buna görə də əkiz hamiləlik yüksək müvəffəqiyyət göstəriciləri əldə etməyə imkan verir. 

Əkiz hamiləlik süni mayalanmanın uzun və çətin prosesini bir anda tamamlamaq üstünlüyü təklif edir. Bu yolla valideyn olmaq istəyən cütlüklər daha az fiziki və emosional problem yaşayırlar. Eyni zamanda, əlavə müalicə seanslarına ehtiyac duymadan ailələrini tez bir zamanda genişləndirə bilərlər. Bir sözlə, əkiz hamiləlik cütlüklərə unikal təcrübə təqdim edir. 

Süni Mayalanma ilə Əkiz Hamiləlikdə Sağlamlığın Təqibi və Doğum Prosesi Necə Olur?

Əkiz hamiləliklərdə sağlamlığın monitorinqi ananın və körpələrin təhlükəsiz olmasını təmin etmək üçün böyük əhəmiyyət kəsb edir. Bu səbəbdən hamilə qadın mütəmadi olaraq ginekoloq müayinəsinə getməlidir. Müayinələr zamanı ananın sağlamlığı və körpələrin inkişafı yaxından izlənilir. Həmçinin əkiz hamiləlik adətən daha yüksək risk daşıdığı üçün hamilə qadının təzyiqi, qan şəkəri və çəkisi kimi faktorlar diqqətdə saxlanılır. Xüsusilə diqqət yetirilməli olan digər vacib məqam isə adekvat və balanslı qidalanmadır. Körpələrin sağlam inkişafı üçün vitaminlər, minerallar və zülalların kifayət qədər qəbulu vacibdir. 

Sağlamlığın təqibi zamanı hamilə qadının həm də emosional və psixoloji sağlamlığına diqqət yetirilir. Daha əvvəldə də qeyd etdiyim kimi, əkiz hamiləlik təkdöllü hamiləliyə daha çox stres və narahatlığa səbəb ola bilər. Bu səbəbdən hamiləlik müddətində anaya dəstək olmaq, onu anlamaq lazımdır. Bu, qadının daha sağlam hamiləlik yaşamasına da kömək edir. 

Əkiz hamiləlikdə doğuş prosesi diqqətlə planlaşdırılmalıdır. Ümumiyyətlə, əkiz hamiləliklərdə doğuş üsulu bir çox faktordan asılı olaraq təyin olunur. Əmin olun ki, ginekoloqunuz körpələrin mövqeyi və ölçüləri, hamilənin sağlamlıq vəziyyəti kimi faktorları qiymətləndirərək ən uyğun doğum üsulunu təyin edəcəkdir. 

Unutmayın ki, əkiz körpələr doğuşdan əvvəl və sonra xüsusi qayğıya ehtiyac duyurlar.  Bu səbəbdən doğuşdan sonra körpələrin çəkisi, tənəffüsü və qidalanma vəziyyəti yaxından izlənilir. 

Süni mayalanma ilə əkiz hamiləlik nə vaxt müəyyən olunur?

Qeyd etdiyim kimi, IVF müalicəsi nəticəsində əkiz hamiləlik baş verə bilər. Embrionlar uterusa köçürüldükdən sonra hamiləliyin olub-olmadığını görmək üçün müəyyən bir müddət gözləmək lazımdır. Süni mayalanmanın müvəffəqiyyət nisbətinə və hamiləliyin müəyyən edilməsində istifadə edilən üsullara görə əkiz hamiləlik adətən 2-3 həftədən sonra müəyyən edilir. 

IVF müalicəsində ən çox istifadə edilən hamiləlik testi qan testidir. İlk edilən test nəticələri müsbət olarsa, test bir neçə gündən sonra təkrarlanır və hamilələik hormonu olan Beta XQ hormonunun artım səviyyələri izlənilir. Əkiz hamiləlik olduqda hamiləliyi təyin edən testdə Beta XQ dəyəri daha yüksək olur. 

Qan testi ilə yanaşı ultrasəs müayinəsi də əkiz hamiləliklərin diaqnostikasında mühüm rol oynayır. Adətən hamiləliyin altıncı həftəsindən etibarən dölün inkişafını izləmək üçün ultrasəs müayinəsindən istifadə olunur. 

Süni mayalanma ilə əkiz hamiləlikdə ananın sağlamlıq riski var?

Əkiz hamiləlikdə ana bətnində yerin paylaşılması səbəbindən hamilə qadınlar daha çox qida və oksigenə ehtiyac duyurlar. Bu, hamilənin bədəninin daha çox yorulmasına və bəzi sağlamlıq problemlərinə səbəb ola bilər. Əkiz hamiləlik zamanı yüksək qan təzyiqi, hamiləlik diabeti və anemiya kimi sağlamlıq problemlərinin inkişaf riski də yaranır. Bu problemlər həm ana, həm də körpələr üçün ciddi fəsadlara səbəb ola biləcək problemlərdir. Həmçinin əkiz hamiləliklər bədənə daha çox fiziki stres və gərginlik verə bilər. Bu, hamilə qadında hipertenziya, preeklampsi və ya eklampsi kimi ciddi hallarla nəticələnə bilər. 

Bununla belə, tibbin inkişafı sayəsində bu riskləri daha yaxından izləmək və idarə etmək olar. Gələcək analar müntəzəm həkim müayinələrinə davam edərək riskləri minimuma endirə bilərlər. Sağlam həyat tərzi, balanslaşdırılmış pəhriz və uyğun fəaliyyət hamiləliyi planlaşdıran və süni mayalanma prosesinə başlayan qadınların sağlamlığını dəstəkləməyə kömək edir. Həkimin tövsiyələrinə riayət etmək də risklərin azaldılmasında mühüm rol oynayır. Buna görə də süni mayalanma ilə əkiz hamiləlik haqqında məsləhət almaq istəyirsinizsə və əlavə suallarınız varsa, 055 574 70 74 mobil nömrəsi vasitəsi ilə həkim mama-ginekoloq Xanım Adıgözəlova ilə əlaqə saxlaya, müayinəyə yazıla bilərsiniz.

Şərh yaz