Bütün dünyada milyonlarla insana təsir edən əsas ictimai sağlamlıq problemidir. Onlar fərdlər və onların tərəfdaşları üçün sonsuzluq, xroniki sağlamlıq problemlərinə yoluxma riskinin artması da daxil olmaqla ciddi xəstəliklərə gətirib çıxarır.
Bu yazıda cinsi yolla keçən infeksiyaların qarşısının alınması üçün istifadə edə biləcəyiniz üsullardan bəzilərini araşdıracağıq. İstər hazırda cinsi əlaqədə olmağınızdan, istərsə də gələcəkdə cinsi əlaqədə olmağı planlaşdırmağınızdan asılı olmayaraq, özünüzü və tərəfdaşınızı bu cür infeksiyalardan necə qoruyacağınızı bilmək vacibdir.
Bu yazıdakı məsləhətlərə və tövsiyələrə əməl etməklə cinsi sağlamlığınıza nəzarət edə və cinsi infeksiyalara yoluxma riskinizi azalda bilərsiniz.
Cinsi yolla keçən infeksiyalar hansılardır?
Qonoreya
Xlamidiya
Cinsi yolla yoluxan xəstəliklərdən biri də urogenital xlamidiozdur. Bir çox növü olan bu xəstəliyin törədicisi Xlamidiya traxomatis adlanan mikroorqanizimdir. Simptomlarının zəif və ya heç olmaması səbəbindən erkən mərhələdə aşkarlanması çətindir. Yoluxduqdan 1-3 həftə sonra əlamətlər ortaya çıxır. Müalicə olunmazsa, eynilə qonoreya infesiyasında olduğu kimi sonsuzluq və çanağın iltihabi xəstəliyini yarada bilər.
Əlavə olaraq bunu da qeyd edək ki, hamilə qadınlarda müalicə edilməmiş xlamidiya varsa, doğuş zamanı bu, körpəsinə ötürülə və körpədə sətəlcəm, göz infeksiyaları və korluq yarana bilər.
Trixomoniaz
Qadınlarda isə vaginaya yoluxur. Trixomoniaz simptomları meydana gəldiyi zaman yoluxmadan təxminən 5-28 gün keçmiş olur. Əlamətlər yüngül qıcıqlanmadan ağır iltihaba kimi müşahidə olunur.
Genital herpes
Xəstəliyin səbəbi sadə herper virusunun (Herpessimplex) iki tipidir, daha çox SHV-2. Birinci tip virus əvvəllər dəri, ağız boşluğu xəstəliklərilə əlaqələndirilirdi. SHV-2 genital herpes və meninqoensefalit yaradır.
Genital herpes dəridə və ya selikli qişalarda kiçik səpkilərlə orqanizmə daxil olan bir növ herpes simplex virusunun (HSV) səbəb olduğu yüksək yoluxucu bir infeksiyadır. HSV olan insanların çoxu yoluxduqlarını bilmirlər, çünki heç bir əlamət və ya simptomları olmur və ya əlamətlər o qədər mülayimdir ki, fərqinə varmırlar. Ən çox görünən əlamətlər aşağıdakılardır:
● genital, anal bölgələrdə və yaxınlıqda kiçik qırmızı qabarıqlıqlar və ya açıq yaralar;
● genital bölgədə, qasıqda və budun daxili hissəsində ağrı və ya qaşınma;
● ağrılı ifrazat.
Ureaplazma urealitikum
Ureaplazma urealitikum insanın cinsiyyət sistemində çox rast gəlinən bir bakteriya növüdür. Ureaplazma həm cinsi yolla, həm də kontakt – məişət yolu ilə yoluxur. Ureaplazmanın iki növü xüsusilə geniş yayılmışdır: Ureaplazma urealitikum və Ureaplazma parvum.
Digər bakteriyalardan fərqli olaraq, mikoplazmalarda hüceyrə divarı yoxdur, bu da onların bəzi antibiotiklərlə müalicəsini çətinləşdirir. Ureaplazma urealitikum yavaş böyüyən bakteriyadır, bu o deməkdir ki, o, müntəzəm diaqnostik analizlərdə həmişə görünməyə bilər.
Müalicə olunmazsa, ureaplazma urealitikum infeksiyaları xüsusilə hamilə qadınlarda ciddi fəsadlara səbəb ola bilər. Bəzi hallarda bakteriyalar vaxtından əvvəl doğuşa səbəb ola bilər və bu, uşaq-salma və ölü doğum kimi digər hamiləlik ağırlaşmaları riskini də artıra bilər.
İnsan Popillomavirusu - HPV
HPV (insan papillomavirusu) dəri və ya selikli qişaların infeksiyasına səbəb ola bilən virusdur. Adətən cinsi əlaqə yolu ilə yayılır, lakin dəri təması ilə də ötürülə bilər. HPV-yə səbəb olan virusun müxtəlif növləri var və bəziləri cinsi yolla ötürülən növlərdir.
HPV virusdur və yoluxması üçün bakteriyaya ehtiyac olmadığı üçün virusun törədicisi kimi tanınan heç bir bakteriya yoxdur. Ancaq HPV infeksiyasından sonra bəzi bakterial infeksiyalar baş verə bilər. Bu infeksiyalar, infeksiyaya qarşı mübarizə aparmaq üçün yoluxmuş ərazinin immunitet sistemi tərəfindən zədələnməsinə səbəb olan dəri zədələri nəticəsində yaranır.
İnsan İmmunçatışmazlığı Virusu - İİV
Qorunmadan cinsi əlaqə sperma, vaginal maye və ya qan kimi bədən mayelərinin mübadiləsinin qarşısını almaq üçün prezervativ və ya başqa maneə üsulundan istifadə etmədən cinsi əlaqədə olmaq deməkdir. Anal seks İİV virusunun ötürülməsi üçün ən riskli cinsi əlaqə növü hesab olunur, çünki düz bağırsağın selikli qişası nazikdir və yırtılaraq virusun qan dövranına daxil olmasına imkan verə bilər.
Virus hamiləlik, doğuş və ya ana südü zamanı yoluxmuş anadan körpəyə də keçə bilər. Bu, anadan uşağa ötürülmə kimi tanınır və hamiləlik, doğuş və ana südü zamanı düzgün tibbi yardım və antiretrovirus dərmanlarla qarşısını almaq olar.
İİV-in ötürülməsinin qarşısını almaq üçün prezervativ və ya digər qorunma üsullarından istifadə etməklə təhlükəsiz cinsi əlaqədə olmaq, iynə və ya şprisləri paylaşmaqdan çəkinmək və mütəmadi olaraq İİV-ə görə analiz vermək vacibdir. Erkən aşkarlanma və müalicə İİV-lə yaşayan insanların daha uzun, daha sağlam ömür sürməsinə və virusun başqalarına ötürülməsi riskini azaltmağa kömək edəcəkdir.
Cinsi yolla keçən infeksiyaların əlamətləri nələrdir?
Bu infeksiyalar cinsi əlaqə yolu ilə yayılan infeksiyalar qrupudur. Bir çox infeksiya hər hansı nəzərəçarpan simptomlara səbəb olmasa da, digərləri bir sıra narahat və ağrılı simptomlara səbəb ola bilər. Cinsi infeksiyalar əlamətlərini və simptomlarını bilmək, infeksiyanı erkən müəyyən etməyə və sonrakı ağırlaşmaların qarşısını almaq üçün müalicə axtarmağa kömək edir.
Cinsi infeksiyaların simptomları yaş, cins və ümumi sağlamlıq kimi fərdi amillərdən asılı olaraq dəyişir. Diqqət etməli olduğunuz bəzi ümumi simptomlar bunlardır:
Ağrılı sidik ifrazı
Anormal vaginal axıntı
Trixomoniaz, xlamidiya və qonoreya kimi infeksiyası olan qadınlarda kəskin qoxu olan qeyri-adi vaginal axıntı ola bilər.
Genital bölgədə yaranan yaralar
Cinsi əlaqə zamanı ağrı
Anal qaşınma, axıntı və ya qanaxma
Qeyd etmək vacibdir ki, bir çox insan heç bir simptomla qarşılaşmır. Bu isə sizdə və ya partnyorunuzda infeksiya olub-olmadığını bilməkdə çətinlik yaradır və yoluxma riskini artırır.
Həmçinin bu əlamətləri ayrıca olaraq kişi və qadın üçün qruplaşdıra bilərik.
Kişilərdə olan infeksiyalar:
● cinsi orqanda yanma və ya qaşınma;
● axıntı;
● çanaq ətrafında ağrı;
● penis, anus və ya ağızda yaralar, şişkinliklərlə özünü biruzə verir.
Qadınlarda olan infeksiyalar isə:
● cinsi nahiyədə axıntı və ya qoxu;
● cinsi nahiyədə anormal qanaxma;
● cinsi nahiyədə yaralar, şişkinliklər;
● sidiyə çıxma və ya bağırsaq hərəkətləri zamanı yanma və ağrı;
● tez -tez tualetə getmək istəyi ilə özünü biruzə verir.
Cinsi yolla keçən infeksiyaların müalicəsi və
qarşısının alınması üsulları nələrdir?
Cinsi əlaqədə diqqətli olun. Cinsi infeksiyaların qarşısını almağın ən təsirli yollarından biri cinsi əlaqədə ehtiyatlı davranmaqdır. Bu, cinsi fəaliyyət zamanı müxtəlif qoruyuculardan istifadə etmək deməkdir.
Müntəzəm olaraq analiz verin. Cinsi əlaqədə ehtiyatlı olsanız belə, mütəmadi
olaraq cinsi infeksiyalar üçün analizlər vermək vacibdir. Bunun səbəbi bəzi
infeksiyaların heç bir görünən əlamətinin olmamasıdır. Buna görə də, müntəzəm ginekoloji müayinələrdən keçməyi unutmayın.
Partnyorunuzla danışın. Partnyorunuzla bu məsələ haqqında açıq və
dürüst söhbət etmək infeksiyaya yoluxma riskinizi azaltmağa kömək edə bilər.
Buraya cinsi keçmişinizi müzakirə etmək, birlikdə analiz vermək daxildir.
Yalnız tərəflərdən birində simptomlar olsa belə, hər iki tərəfin testdən keçməli
olduğunu xatırlamaq vacibdir.
Müalicə üçün dərhal müraciət edin. Cinsi infeksiyanın ola biləcəyindən şübhələnirsinizsə,
dərhal həkimə müraciət etmək vacibdir. Müalicəni gecikdirmək ciddi sağlamlıq fəsadlarına səbəb ola və infeksiyanın yayılma riskini artıracaqdır.
Şəxsi əşyaları paylaşmaqdan çəkinin. Dəsmal, ülgüc və ya iynə kimi şəxsi əşyalarınpaylaşılması bəzi cinsi yolla ötürülən infeksiyaların riskini artıra bilər.
Gigiyenik qaydalara əməl edin. Cinsi yolla ötürülən infeksiyaların ötürülməsi riskini azaltmaq üçün əllərinizi müntəzəm olaraq yumaq kimi gigiyena qaydalarına əməl etmək lazımdır.
Odur ki, hər hansı bir əlamətiniz olmasa belə, mütəmadi olaraq cinsi infeksiyalar üçün analizlər vermək vacibdir. Analizlər infeksiyanı erkən müəyyən etməyə və sonrakı ağırlaşmalara səbəb olmamışdan əvvəl müalicə almağa kömək edir. Bir çox cinsi infeksiyalar antibiotik və ya antiviral dərmanlarla müalicə oluna bilər, lakin genital herpes və İİV kimi infeksiyaların müalicəsi yoxdur və bu halda davamlı müalicə tələb olunur.
Nəticə
Bütün məlumatları ümumiləşdirərək deyə bilərik ki, cinsi yolla keçən infeksiyalardan qorunmaq üçün ilk olaraq cinsi əlaqədə ehtiyatlı davranmalı və müntəzəm analizlər verməlisiniz.
Əgər hər hansı cinsi infeksiya əlamətlərindən şübhələnirsinizsə və ya peşəkar müayinə olunmaq istəyirsinizsə, 055 574 70 74 mobil nömrəsi vasitəsi ilə mama-ginekoloq Xanım Adıgözəlova ilə əlaqə saxlaya bilərsiniz.
-
Zehra Abdullayeva
Əla həkimdir
Xanim Rustamli
Muzaffar Garakhanli
Sevar Bayram
-
Super hekimdir 👍👍👍
Nergiz Ragimova
Çox yaxşı həkimdir,bir rəfiqəm pasiyenti olmuşdu, çox məmnun qalıb.
Nuriyye Hesenova
Əla həkimdir👍🏼
Leyla Abdullayeva
Könül Vəliyeva
-
😍
Sevinc Hamidova
Pervane Mehmanova
Saday Zekiyev
Huseyn Bagirov
-
Royal Babayev
Razı qaldım
Gunel Nagiyeva
Ferqane Cavadova
kadir hacimuradov
-
Kanan Hasanli
Orxan Man
Əla həkimdir👍🏻
s_li. seadet
İşinin peşəkarıdır.
leila mammad
-
Nurlan Süleymanlı
Aydin Karimov
Xeyyam Nabiyev
Fatime Haqverdiyeva
-
Meryem Agayeva
Aydın Hacıyev
Lale Ahmadova
Teymur İbrahimzade
-
Absolutely wonderful service. 6/5
Emin Alizada
Aygül Mehdiyeva
Hemid Qocayev
Rufat Rzaev
-
hikmet Azizli
I recently visited Dr. Xanım Adıgözəlova for my annual gynecological check-up and I must say I had an outstanding experience. From the moment I arrived at the clinic, the staff was welcoming, efficient, and made me feel completely at ease. Dr. Xanım Adıgözəlova took the time to listen to my concerns and answer all my questions. Their bedside manner was exceptional - I felt truly cared for and supported throughout the entire appointment. Xanım Adıgözəlova is clearly knowledgeable and experienced in their field, providing me with expert guidance and advice on my health.
Saritel Abbaszade
Aynur Mammadova
Xanım doktor ilə müalicə prosesinin effektini görmək, digər həkimlərlə müqayisədə anlayışlı olması çox müsbətdir 😊
Nərmin Səmidova
-
Əla həkimdir, çox bəyənirəm.
Efsane Ehmedova
amazing person and friendly
Aynur Bedirxanova
Razı qaldım
Zeyver Semedzade
Çox Yaxşı Həkimdir. Cox razı qaldim😊
Rovsana Mamedova
