Hamiləlik dövründə sidik yolları infeksiyası gələcək analar üçün ciddi sağlamlıq problemidir. Sidik yolları infeksiyası sidik yollarına təsir edən bakterial infeksiyadır. Bu vəziyyət hamiləlik dövründə daha çox rast gəlinir və ana ilə körpə sağlamlığı üçün potensial risklər daşıyır.
Hamiləlik hormonal və anatomik dəyişikliklərin bir araya gəldiyi bir prosesdir. Bu dəyişikliklər sidik yollarını bakterial infeksiyalara qarşı daha həssas edə bilər. Bundan əlavə, uşaqlığın böyüməsi, sidik kanalının sıxılması və sidik axınının artması kimi faktorlar hamiləlik dövründə sidik yolları infeksiyası riskini artıra bilən səbəblərdəndir.
Hamiləlikdə sidik yolları infeksiyasının simptomları çox vaxt ümumi sidik yolları infeksiyası ilə eynidir. Bunlara tez-tez sidiyə getmə, sidik edərkən yanma və ya ağrı, köpüklü və ya pis qoxu olan sidik, qarın altındakı ağrı və ya təzyiq daxildir. Ancaq hamiləlik dövründə bu simptomlar bəzən azala və ya fərqlənə bilər. Məsələn, sidik yolları infeksiyası olan bəzi hamilə qadınlarda heç bir əlamət olmaya bilər ki, bu da diaqnozu çətinləşdirir.
Qeyd etdiyim kimi, hamiləlik dövründə bu problem ana və körpə sağlamlığı üçün potensial risklər daşıyır. Müalicə edilmədikdə infeksiya böyrəklərə yayıla və ciddi böyrək infeksiyasına (pielonefrit) səbəb ola bilər. Piyelonefrit yüksək hərarət, şiddətli bel ağrısı, ürəkbulanma, qusma kimi daha ciddi simptomlara səbəb ola bilir. Həmçinin, hamiləlikdə sidik yolları infeksiyası vaxtından əvvəl doğuş riskini artıra bilir.
Hamiləlik dövründə sidik yolları infeksiyasının yarada biləcəyi problemlər, səbəbləri və ondan müdafiə olunmağın yolları haqqında gəlin ətraflı məlumat alaq.
Sidik yolları infeksiyası nədir və hansı bakteriyalar ona səbəb olur?
Sidik yolları infeksiyasının əsas səbəbi bakteriyaların sidik yollarına daxil olmasıdır. Bu infeksiyaya səbəb olan ən çox yayılmış bakteriya Escherichia coli (E. coli), adətən bağırsaqlarda yaşayır, lakin sidik kanalı vasitəsilə sidik yollarına daxil ola bilir. Staphylococcus saprophyticus və Klebsiella pneumoniae kimi digər bakteriyalar da sidik yolları infeksiyasına səbəb ola bilər. Qadınlarda sidik yolları infeksiyasının inkişafına təkan verən bir neçə risk faktoru var. Bunlara daxildir:
Qadın anatomiyası. Qadınların uretrası kişilərdən daha qısadır, bu da bakteriyaların sidik kisəsinə daha asan çatmasına imkan verir.
Cinsi aktivlik. Cinsi əlaqə uretraya bakteriya daxil edə bilər ki, bu da infeksiya riskini artıra bilir.
Sidik yolları anormallıqları. Vezikoureteral reflü (sidik kisəsindən böyrəklərə geri axan sidik) kimi sidik yollarında struktur problemləri infeksiya riskini artıran səbəbdir.
Kateter istifadəsi. Sidik kisəsindən sidiyi boşaltmaq üçün istifadə edilən kateterlər sidik yollarına bakteriyalar daxil edə və infeksiyalara səbəb ola bilər.
Zəifləmiş İmmunitet Sistemi. Şəkərli diabet və ya HİV/QİÇS kimi immun sistemi zəif olan şəxslər infeksiyalara daha çox həssasdırlar.
Menopoz. Menopoz zamanı hormon səviyyələrindəki dəyişikliklər qadınların sidik yollarını infeksiyalara qarşı daha həssas edə bilər. Sidik yolları infeksiyasının səbəblərini və risk faktorlarını anlamaq qarşısının alınması və erkən aşkarlanması üçün çox vacibdir. Bu amilləri aradan qaldırmaq və gigiyena qaydalarına riayət etmək, maye qəbul etmək və cinsi fəaliyyətdən əvvəl və sonra sidiyə çıxmaq kimi müvafiq profilaktik tədbirləri həyata keçirməklə qadınlar sidik yolları infeksiyalarının inkişaf riskini azalda bilər.
Hamiləlikdə sidik yolları infeksiyası nədən yaranır?
Hamiləlik zamanı sidik yolları infeksiyası qadın orqanizmində baş verən fizioloji dəyişikliklərlə əlaqəli müxtəlif amillərə görə tez-tez rast gəlinən haldır. Bunun bəzi əsas səbəbləri bunlardır:
Hormonal dəyişikliklər. Hamiləlik hormonları, xüsusilə progesteron sidik kisəsi əzələlərinin rahatlamasına səbəb ola bilir. Bu rahatlama sidiyin təbii axınını yavaşladır, bakteriyaların çoxalmasına və hamiləlik dövründə sidik yolları infeksiya riskinin artmasına imkan verir.
Sidik durğunluğu. Hamiləlik zamanı uşaqlıq genişləndikcə sidik kisəsi və sidik axarlarına təzyiq göstərərək qismən tıxanmaya və ya sidik axınının azalmasına səbəb ola bilər. Sidik durğunluğu kimi tanınan bu vəziyyət sidik kisəsinin tam boşalmasına mane ola bilər və bakteriyaların böyüməsi üçün əlverişli mühit yarada bilər ki, həmin bakteriyalar hamiləlik dövründə sidik yolları infeksiyasına səbəb olur.
Artan sidik ifrazı tezliyi. Hamilə qadınlar böyüyən uşaqlığın sidik kisəsinə təzyiqi səbəbindən sidik ifrazı tezliyi ilə qarşılaşırlar. Sidik ifrazının tezliyi sidik yollarını qıcıqlandıra və hamiləlik dövründə sidik yolları infeksiyası riskini artıra bilər.
Sidik yolu anatomiyasında dəyişikliklər. Hamiləlik dövründə anatomik dəyişikliklər, o cümlədən sidik axarlarının genişlənməsi və sidik kisəsinin böyüməsi baş verir. Bu dəyişikliklər sidik yollarından bakteriyaların normal yuyulmasına təsir göstərərək qadınları hamiləlik dövründə sidik yolları infeksiyalarına qarşı daha həssas edir.
Asimptomatik bakteriuriya. Hamilə qadınlarda asimptomatik bakteriuriya riski yüksəkdir. Bu, bakteriyaların sidikdə nəzərəçarpacaq simptomlar yaratmadan mövcud olduğu bir vəziyyətdir. Asemptomatik bakteriuriya müalicə edilməzsə, tam inkişaf etmiş hamiləlik dövründə sidik yolları inkefsiyasına keçə və potensial olaraq ağırlaşmalara səbəb ola bilər.
Hamiləlikdə sidik yolları infeksiyası simptomları nələrdir?
Hamiləlik dövründə sidik yolları infeksiyası müxtəlif simptomlarla özünü göstərə bilər. Bu simptomlardan xəbərdar olmaq və aşağıda qeyd etdiyiklərimdən hər hansı biri ilə qarşılaşılan zaman dərhal həkimə müraciət etmək həm ana, həm də körpənin sağlamlığı üçün vacibdir.
Sidik tezliyi. Hər dəfə az miqdarda sidik ifrazı ilə adi haldan daha tez-tez sidiyə getmə ehtiyacı hiss etmək.
Təcililik. Sidik kisəsi dolu olmasa belə, ani və güclü sidiyə getmə istəyi.
Yanma və ya ağrılı idrar. İdrar zamanı narahatlıq və ya yanma hissi.
Köpüklü və ya qanlı sidik. Sidik köpüklü, bulanıq görünə bilər və ya qan olması səbəbindən qırmızı və ya çəhrayı rəngə malik ola bilər.
Pis qoxulu sidik. Sidik kəskin, xoşagəlməz qoxuya malik ola bilər.
Alt qarında və ya çanaqda ağrı. Qarın altında və ya çanaq bölgəsində küt və ya kəskin ağrı ola bilər.
Bel ağrısı. Bel bölgəsində, böyrəklərin ətrafında ağrı və ya narahatlıq ola bilər.
Yorğunluq və ya narahatlıq. Ümumən yorğun, zəif və ya pis hiss etmək.
Qeyd etmək lazımdır ki, hamiləlik dövründə sidik yolları infeksiyası olan bəzi hamilə qadınlar, xüsusən də sidikdə bakteriyaların nəzərə çarpan əlamətlərə səbəb olmadığı asimptomatik bakteriuriya hallarında heç bir simptom yaşamaya bilər. Buna görə də prenatal baxım zamanı müntəzəm edilən sidik testləri infeksiyanın erkən aşkarlanması üçün çox vacibdir.
Hamiləlikdə sidik yolları infeksiyasının ana üçün potensial riskləri nələrdir?
Hamiləlik zamanı sidik yolları infeksiyası müalicə edilmədikdə hamilə qadınlar üçün müəyyən risklər yarada bilər. Hamiləlik dövründə sidik yolları infeksiyası ilə əlaqəli bəzi potensial risklər və ağırlaşmalar bunlardır:
Böyrək infeksiyası (pyelonefrit)
Hamiləlik dövründə sidik yolları infeksiyası böyrəklərə yayılarsa, bu, pielonefrit kimi tanınan daha ağır infeksiya ilə nəticələnə bilər. Bu vəziyyət yüksək hərarət, bel ağrısı, ürək bulanmasına səbəb ola bilər və müalicə edilmədikdə erkən doğuşa və ya aşağı çəki ilə nəticələnən haldır.
Vaxtından əvvəl doğuş
Hamiləlik zamanı sidik yolları infeksiyası vaxtından əvvəl doğuş riskinin artması ilə əlaqələndirilmişdir. Çünki hamiləlik dövründə sidik yolları infeksiyası doğum sancılarını stimullaşdıra və serviksin vaxtından əvvəl açılmasına səbəb ola bilər.
Aşağı doğum çəkisi
Hamiləlik dövründə sidik yolları infeksiyası müalicə olunmazsa, yenidoğulmuşlarda aşağı çəkiyə səbəb olan amildir. Bu, əsasən vaxtından əvvəl doğuş ilə əlaqədardır, çünki vaxtından əvvəl doğulmuş körpələr daha az çəkiyə malik olurlar.
İntrauterin infeksiya
Hamiləlik dövründə sidik yolları infeksiyası vəziyyəti ağırdırsa və müalicə olunmazsa, bu, fetusa zərər verə bilər. Həmçinin fetusun ağırlaşma riskini artıra bilən intrauterin infeksiya ilə nəticələnə bilər.
Hamiləlikdə sidik yolları infeksiyasının döl üçün riskləri nələrdir?
Sözügedən hal potensial olaraq dölə təsir edə və müxtəlif ağırlaşmalara səbəb ola bilər. Bu potensial risklərə erkən doğuş, aşağı çəkili doğum, intrauterin infeksiyanı qeyd etmək olar. Həmçinin aşağıdakı risklər də baş verə bilər:
Yenidoğulmuşlarda sidik yolları infeksiyası
Hamiləlik vaxtı sidik yolları infeksiyası varsa, doğuş zamanı infeksiyanı körpəyə ötürmə şansı var. Bu, yenidoğulmuşların əhəmiyyətli sağlamlıq problemlərinə səbəb ola və tibbi müdaxilə tələb edə bilər.
Tənəffüs problemləri
Hamiləlikdə müalicə olunmamış sidik yolları infeksiyası doğulan körpələrdə pnevmoniya və ya tənəffüs çətinliyi sindromu kimi tənəffüs problemləri riskini özüz ilə gətirir.
Hamiləlikdə sidik yolları infeksiyası diaqnozu
Hamiləlik dövründə sidik yolları infeksiyasının diaqnozu adətən klinik qiymətləndirmə, simptomların qiymətləndirilməsi və laboratoriya testlərinin birləşməsini əhatə edir.
Tibbi tarix və simptomların qiymətləndirilməsi. Həkim hər hansı əvvəlki sidik yolları infeksiyası da daxil olmaqla ananın tibbi tarixçəsi haqqında soruşmaqla başlayacaq və mövcud simptomlar barədə ətraflı məlumat alacaq.
Yuxarıda da qeyd etdiyim kimi, hamiləlik dövründə sidik yolları infeksiyasının ümumi simptomlarına tez-tez sidiyə getmə, sidiyə getmə zamanı ağrı və ya yanma hissi, köpüklü və ya kəskin iyli sidik, alt qarındakı ağrılar və bəzən qızdırma daxildir.
Fiziki müayinə. Daha sonra həkim ananın alt qarnında, kürəyində həssaslıq və ya ağrı kimi sidik yolları infeksiyaları əlamətlərini yoxlamaq üçün fiziki müayinə keçirə bilər.
Sidik nümunəsinin toplanması. Hamiləlik dövründə sidik yolları infeksiyasının qəti diaqnozu adətən sidik nümunəsinin təhlilini əhatə edir. Bu zaman hamilə qadından idrar testi tələb olunacaq.
Dipstick testi. Bəzi hallarda, hamiləlik dövründə sidik yolları infeksiyasına işarə edən müəyyən maddələrin varlığını aşkar etmək üçün həkim bir çubuq testini təyin edə bilər.
Sidik nümunəsinin toplanması və hamiləlik zamanı test üçün hər hansı xüsusi tələblərlə bağlı həkimin göstərişlərinə əməl etmək çox vacibdir. Hamiləlik dövründə sidik yolları infeksiyasının vaxtında diaqnozu və müalicəsi həm ana, həm də körpə üçün potensial riskləri və ağırlaşmaları minimuma endirmək üçün mütləqdir.
Hamiləlikdə sidik yolları infeksiyasından necə qorunmaq olar?
Hamiləlik zamanı hormonal dəyişikliklər və sidik kisəsində fiziki təzyiq səbəbiylə sidik yolları infeksiyalarına tez-tez rast gəlinsə də, inkişaf riskini azaltmaq üçün bir neçə addım atmaq da mümkündür. Hamiləlik dövründə sidik yolları infeksiyalarının qarşısını almağın bəzi yolları bunlardır:
Maye qəbulu. Gün ərzində ana bədəninin ehtiyacı olduğu miqdarda maye qəbul etməlidir.
Gigiyena qaydalarına yaxşı əməl etmək. Hamiləlik zamanı sidik yolları infeksiyasından müdafiə üçün tualetdən istifadə etdikdən sonra genital bölgəni su və yumşaq sabunla yaxşıca təmizləmək, öndən arxaya doğru qurulanmaq lazımdır. Bu, anal bölgədən bakteriyaların uretraya yayılmasının qarşısını almağa kömək edir.
Sidik kisəsini tez-tez boşaltmaq. Sidiyi uzun müddət saxlamaq sidik yolları infeksiyası riskini artırır. Müntəzəm sidik ifrazı sidik yollarında bakteriyaların çoxalmasının qarşısını alır.
Cinsi əlaqədən əvvəl və sonra sidiyə getmək. Cinsi fəaliyyətdən əvvəl və sonra sidik kisəsini boşaltmaq, əlaqə zamanı sidik kanalına daxil ola biləcək hər hansı bakteriyanı təmizləməyə və sidik yolları infeksiyasınından müdafiə olunmağa kömək edə bilir.
Nəfəs ala bilən pambıq alt paltarı geyinmək. Sıx oturan sintetik alt paltarlardan istifadə edilməməlidir, çünki həmin paltarlar vaginal bölgəni nəm tuta və bakteriyaların böyüməsini təşviq edə bilər. Hava sirkulyasiyasına imkan verən boş, pambıq alt paltarından istifadə olunmalıdır.
Qıcıqlandırıcı qadın gigiyena məhsullarından çəkinmək. Sərt sabunlar, duşlar, tozlar və spreylər vaginal bölgədəki bakteriyaların təbii balansını poza və hamiləlik zamanı sidik yolları infeksiya riskini artıra bilər. Ona görə də yumşaq, ətirsiz məhsullara üstünlük vermək və ya sadəcə su istifadə etmək məsləhətdir.
Prenatal baxım qaydalarına əməl etmək. Bütün doğum öncəsi prenatal müayinələrdə iştirak edilməli və həkimin tövsiyələrinə əməl edilməlidir. Müntəzəm müayinələr hər hansı potensial sidik yolları infeksiyalarını erkən aşkarlanmasına və müalicəsinə kömək edə bilər.
Hamiləlik dövründə sidik yolları infeksiyasının düzgün diaqnozu, müayinəsi və müalicəsi üçün 055-574-70-74 mobil nömrəsi vasitəsilə həkim mama-ginekoloq Xanım Adıgözəlova ilə əlaqə saxlayıb müayinə üçün gün ala, həkimin dəqiq yoxlanışı ilə sidik yolları infeksiyasının potensial risklərindən müdafiə oluna bilərsiniz.
-
Zehra Abdullayeva
Əla həkimdir
Xanim Rustamli
Muzaffar Garakhanli
Sevar Bayram
-
Super hekimdir 👍👍👍
Nergiz Ragimova
Çox yaxşı həkimdir,bir rəfiqəm pasiyenti olmuşdu, çox məmnun qalıb.
Nuriyye Hesenova
Əla həkimdir👍🏼
Leyla Abdullayeva
Könül Vəliyeva
-
😍
Sevinc Hamidova
Pervane Mehmanova
Saday Zekiyev
Huseyn Bagirov
-
Royal Babayev
Razı qaldım
Gunel Nagiyeva
Ferqane Cavadova
kadir hacimuradov
-
Kanan Hasanli
Orxan Man
Əla həkimdir👍🏻
s_li. seadet
İşinin peşəkarıdır.
leila mammad
-
Nurlan Süleymanlı
Aydin Karimov
Xeyyam Nabiyev
Fatime Haqverdiyeva
-
Meryem Agayeva
Aydın Hacıyev
Lale Ahmadova
Teymur İbrahimzade
-
Absolutely wonderful service. 6/5
Emin Alizada
Aygül Mehdiyeva
Hemid Qocayev
Rufat Rzaev
-
hikmet Azizli
I recently visited Dr. Xanım Adıgözəlova for my annual gynecological check-up and I must say I had an outstanding experience. From the moment I arrived at the clinic, the staff was welcoming, efficient, and made me feel completely at ease. Dr. Xanım Adıgözəlova took the time to listen to my concerns and answer all my questions. Their bedside manner was exceptional - I felt truly cared for and supported throughout the entire appointment. Xanım Adıgözəlova is clearly knowledgeable and experienced in their field, providing me with expert guidance and advice on my health.
Saritel Abbaszade
Aynur Mammadova
Xanım doktor ilə müalicə prosesinin effektini görmək, digər həkimlərlə müqayisədə anlayışlı olması çox müsbətdir 😊
Nərmin Səmidova
-
Əla həkimdir, çox bəyənirəm.
Efsane Ehmedova
amazing person and friendly
Aynur Bedirxanova
Razı qaldım
Zeyver Semedzade
Çox Yaxşı Həkimdir. Cox razı qaldim😊
Rovsana Mamedova
