Hamiləlik dövründə anada hormonların əhəmiyyətli dərəcədə artması və fizioloji dəyişikliklər baş verir. Bu dövrdə bir çox qadın hamiləliyin əlamətlərindən biri olan varikoz damarlarının genişlənməsi ilə qarşılaşa bilər. Varikoz damarları adətən ayaqlarda, qasıqda və düz bağırsaqda görünən bükülmüş və genişlənmiş damarlardır. Hamiləlik zamanı hormonal dəyişikliklər, qan həcminin artması və uşaqlığın ölçüsünün artması kimi faktorlar varikoz damarlarının yaranmasına təsir edir və mövcud olanları daha da qabarıq göstərir.
Hamiləlik zamanı bu problemin olması hamilə qadının sağlamlığına və rifahına əhəmiyyətli dərəcədə təsir göstərə bilər. Buna görə də hamiləlik zamanı varikoz damarların genişlənməsi səbəbini düzgün başa düşmək və müvafiq tədbirlər görmək vacibdir.
Hamiləlikdə varikoz damarların genişlənməsinin səbəbləri nələrdir?
Hamiləlik zamanı varikoz damarların genişlənməsi qadının hamiləliyi zamanı aşağı ətraflarda baş verən və daha çox genişlənmiş, qabarıq damarlar kimi təsvir edilən vəziyyətdir. Bu hal hamiləliyin hormonal dəyişikliklər nəticəsində yaranan qan dövranı sisteminə təsiri ilə bağlıdır.
Hamiləlik dövründə varikoz damarların genişlənməsinin bir neçə səbəbi ola bilər. Həmin səbəblərdən bəziləri aşağıdakılardır:
Hormonal dəyişikliklər
Hamiləlik dövründə hormonal dalğalanmalar hamiləlik zamanı varikoz damarların genişlənməsində əhəmiyyətli rol oynayır. Hamiləlik dövründə istehsal olunan progesteronun səviyyəsinin artması qan damarlarının divarlarını genişləndirə bilər. Bu genişlənmə birbaşa damarların genişlənməsinə və zəifləməsinə səbəb olur ki, xüsusən də bu hal ayaqlardakı varikoz damarlara təsir edir.
Artan qan həcmi
Hamiləlik dövründə qadının qan həcmi böyüyən dölün dəstəklənməsi üçün əhəmiyyətli dərəcədə artır. Bu artan qan həcmi qan damarlarına, xüsusən də aşağı ətraflara əlavə təzyiq göstərir. Əlavə gərginlik isə varikoz damarların genişlənməsinə səbəb ola bilir.
Uşaqlığın təzyiqi
Hamiləlik zamanı uşaqlıq genişləndiyi üçün çanaq nahiyəsində və aşağı ətraflarda yerləşən damarlara təzyiq göstərir. Bu təzyiq qanın səmərəli axınına mane ola, qanın damarlarda yığılmasına və varikoz damarlarının əmələ gəlməsinə səbəb ola bilər.
Genetik meyil
Ailədə varikoz damarlarının olması hamiləlik zamanı da varikoz damarların genişlənməsi inkişafı ehtimalını artıra bilər. Genetik faktorlar damar divarlarının zəifləməsinə və qapaq funksiyasının pozulmasına təsir edir, bu da ananı varikoz damarlarına daha həssas edir.
Ayaq damarlarında artan təzyiq
Uzun müddət ayaqda durmaq və ya oturmaq kimi faktorlar hamiləlik zamanı varikoz damarların genişlənməsinə təsir edə bilər. Bu fəaliyyətlər qan axınını məhdudlaşdırır və ayaq damarlarına təzyiqi artırır, damar genişlənməsinə səbəb olur.
Çəki artımı
Hamiləlik dövründə həddindən artıq çəki artımı və ya piylənmə damarlara əlavə təzyiq yarada bilər. Artan çəki qan axınına mane ola və varikoz damarların genişlənməsi prosesinin inkişafına təkan verə bilər.
Qəbizlik
Qəbizlik səbəbiylə bağırsaq hərəkətləri zamanı gərginlik qarın boşluğunda təzyiqi artıra bilər ki, bu da aşağı ətraflarda qan axınına təsir edə və varikoz damarlarının inkişafı ilə nəticələnə bilər.
Qeyd edim ki, hamiləlik zamanı varikoz damarların genişlənmə riskini artırsa da, bu vəziyyət adətən müvəqqəti xarakter daşıyır və doğuşdan sonra öz-özünə yox olur. Bununla belə, varikoz damarları əhəmiyyətli narahatlıq və ya ağırlaşmalara səbəb olarsa, müvafiq müalicə və müayinə variantları ilə həkim problemləri aradan qaldıra bilər.
Hamiləlikdə varikoz damarların genişlənməsi simptomları nələrdir?
Varikoz damarları genişlənmiş, qıvrılmış damarlardır və tez-tez ayaqlarda meydana gəlir. O, həmçinin hamiləlik zamanı da inkişaf edə bilən tibbi vəziyyətdir. Varikoz damarları hər kəsə təsir edə bilsə də, hamilə qadınların bədənindəki müxtəlif fizioloji dəyişikliklərə görə onlarda daha çox inkişaf edir. Hamiləlik zamanı varikoz damarların genişlənməsi simptomlarını anlamaq düzgün müalicə və müvafiq tibbi yardım axtarmaq üçün vacibdir.
Görünən dəyişikliklər. Varikoz damarların genişlənməsinin ən çox nəzərə çarpan əlamətlərindən biri genişlənmiş və şişmiş damarların görünüşüdür. Bu damarlar daha çox bükülmüş və qabarıq görünür, mavi və ya bənövşəyi rəngə malikdir. Hamiləlik zamanı varikoz damarların genişlənməsi adətən ayaqlarda görünür və dəri üzərindən də hiss olunur. Hamiləlik zamanı varikoz damarların genişlənməsinin dərəcəsi yüngüldən şiddətə qədər dəyişə və çoxlu damarlar təsirlənə bilir.
Ağrı və narahatlıq. Damarlarda görünən dəyişikliklərə əlavə olaraq hamiləlik zamanı varikoz damarların genişlənməsi olan hamilə qadınlar tez-tez ağrı və narahatlıq hiss edirlər. Bu, adətən təsirlənmiş bölgələrdə ağrı, döyünmə və ya ağırlıq hissi kimi təsvir edilir. Narahatlıq uzun müddət ayaq üstə durmaq və ya oturmaqdan sonra, həmçinin fiziki fəaliyyətin artması ilə pisləşə bilər.
Şişlik. Varikoz damarların genişlənməsilə əlaqəli başqa bir simptom şişkinlikdir. Təsirə məruz qalan damarlar vasitəsilə qan axınının pozulması ayaqlarda və ayaq biləklərində mayenin yığılmasına səbəb ola bilər. Nəticədə təsirlənmiş bölgələr şişir və ya şişkin hiss edilir. Şişkinlik şiddətə görə dəyişə bilər və hamiləlik irəlilədikcə daha da çoxalması mümkündür.
Qaşınma və dəri dəyişikləri. Qaşınma və dəri dəyişiklikləri də hamiləlik zamanı varikoz damarların genişlənməsi olan qadınlarda rast gəlinən haldır. Təsirə məruz qalan dəridə qıcıqlanma bilər ki, bu da davamlı qaşınma istəyinə səbəb olur. Bundan əlavə, hamiləlikdə varikoz damarların genişlənməsi zamanı varikoz damarlarını əhatə edən dəridə rəngsizləşmə, daha tünd və ya qırmızı rəngə çevrilmə kimi dəyişikliklər müşahidə olunur. Bəzi qadınlarda varikoz hətta səpgi inkişaf etdirə və ya təsirlənmiş bölgələrdə quru, qabıqlı dəri hiss edə bilərlər.
Sancılar. Varikoz damar genişlənməsi olan qadınlarda əzələ sancıları tez-tez olur. Bu sancılar daha çox ayaq əzələlərində baş verir və olduqca ağrılı ola bilər. Varikoz damar genişlənməsinin səbəb olduğu əzələ sancıları adətən gecə saatlarında olduğu üçün ananın yuxu keyfiyyətinə də mənfi təsir edir. Varikoz damarların genişlənməsilə əlaqəli əzələ sancılarının dəqiq səbəbi tam aydın deyil, lakin qan axınının pozulması və təsirlənmiş damarlarda artan təzyiq onların meydana gəlməsinə təsir edə bilir.
Fiziki fəaliyyətdə çətinlik. Varikoz damarların genişlənmə simptomları uzun müddət ayaq üstə və ya oturma zamanı pisləşir. Hamilə qadın uzun müddət bir mövqedə qaldıqda məsələn, iş görərkən və ya gəzən zaman damarlara təzyiq artır. Bu yüksək təzyiq simptomları gücləndirir, daha çox narahatlıq, ağrı və şişkinliyə səbəb olur.
Hamilə qadınların bu simptomlardan xəbərdar olması və hamiləlik zamanı varikoz damarların genişlənməsini idarə etmək üçün müvafiq tədbirlər görməsində vacibdir.
Hamiləlikdə varikoz damarların genişlənməsinin fiziologiyası və patofiziologiyası
Hamiləlik qadın orqanizmində baş verən dəyişikliklər hormonal, qan dövranı və mexaniki amillərin birləşməsi vasitəsilə varikoz damarlarının inkişafına təkan verə bilər. İnkişafın qarşısını almaq üçün hamiləlik dövründə varikoz damarları genişlənməsinin fiziologiyasına və patofiziologiyasını anlamaq mütləqdir.
Hormonal dəyişikliklər. Hamiləlik zamanı orqanizmdə hormon səviyyəsinin artması varikoz damarlarının yaranmasında rol oynayır. Xüsusilə progesteron hormonu venoz divarlarda əzələ tonusunu azaldır və damarların genişlənməsinə səbəb olur. Bu genişlənmə venoz qapaqların qeyri-adekvat bağlanmasına və qanın geri axmasına səbəb ola bilər.
Qan dövranındakı dəyişikliklər. Hamiləlik dövründə qan dövranı sistemində qan həcminin artması və ürək döyüntüsünün artması kimi mühüm dəyişikliklər baş verir. Hamiləlik hormonları damar divarlarında əzələ hüceyrələrini rahatlaşdırır, damarların genişlənməsinə və qan axınının artmasına səbəb olur. Bu, venoz qanın ayaqlardan ürəyə kifayət qədər tez keçməsini çətinləşdirə və venoz çatışmazlıq riskini artıra bilər.
Hamiləlikdə venoz çatışmazlıq və venoz staz. Venoz çatışmazlıq damarların normal funksiyalarını yerinə yetirə bilməməsidir. Hamiləlik dövründə venoz çatışmazlıq riski artır, çünki artan qan həcmi və hormon səviyyələri damarların genişlənməsinə və kifayət qədər venoz qanı qaytarmamasına səbəb ola bilər. Venoz staz ayaqlarda qanın toplanması və durğunlaşmasıdır. Bu hal ayaqlarda şişkinlik, ağrı, ağırlıq və varikoz damarlarının görünüşü kimi simptomlara səbəb ola bilir.
Hamiləlik dövründə varikoz damarların genişlənməsi fiziologiyası və patofiziologiyası mürəkkəb qarşılıqlı əlaqə prosesidir. Hormonal dəyişikliklərin, qan dövranındakı dəyişikliklərin və mexaniki amillərin birləşməsi venoz çatışmazlığın və venoz stazın inkişafına təsir edir. Hamiləliyin sonrakı mərhələlərində böyüyən uşaqlığın ayaqlara göstərdiyi təzyiq də varikoz damarlarının əlamətlərini ağırlaşdıra bilər.
Hamiləlikdə varikoz damarların genişlənməsinin qarşısını necə almaq olar?
Qeyd etdiyim kimi, varikoz damarların genişlənməsi hamiləlik zamanı rastlanan ümumi bir vəziyyətdir və onların qarşısını tamamilə ala mümkün olmasa da, genişlənməsini azaltmaq və simptomları yüngülləşdirmək üçün atılacaq bir neçə addım var.
Hamiləlik müddətində varikoz damarların genişlənməsinin qarşısını almaq üçün edilməli olanlar aşağıdakılardır.
Sağlam çəkinin qorunması
Ana çəkisini hamiləlik zamanı həkimin tövsiyyə etdiyi kiloqramda saxlamağa çalışmalıdır. Həddindən artıq çəki ananın damarlarına əlavə təzyiq göstərərək varikoz damarların genişlənməsini şiddətləndirə bilər.
Daimi məşq
Gəzinti, üzgüçülük və ya prenatal yoqa kimi müntəzəm olaraq az təsirli məşqlərlə məşğul olmaq lazımdır. Fiziki fəaliyyət qan dövranını yaxşılaşdırmağa kömək edir və varikoz damarların genişlənməsi riskini azaldır.
Ayaqları yuxarı qaldırmaq
Hamilə qadını narahat etməyəcək formada ayaqlarını qismən yuxarı qaldırması onun damarlarındakı təzyiqi azaltmağa və qan axını yaxşılaşdırmağa kömək edəcək. Bu, istirahət edərkən və ya yatarkən ayaqları yastığa, harasa söykəməklə mümkündür.
Uzun müddət oturmaqdan və ya ayaq üstə durmaqdan çəkinmək
Əgər hər hansısa bir vəziyyətdə uzun müddət oturmaq və ya ayaqda durmaq lazım olsa belə hamilə qadın gəzmək və ayaqlarını uzatmaq üçün müntəzəm fasilələr verməlidir. Bu, damarlarda qan yığılmasının qarşısını almağa kömək edir və varikoz damarların genişlənməsi riskini azaldır.
Xüsusi corablar
Qan dövranını yaxşılaşdırmağa və şişkinliyi azaltmağa kömək edə biləcək xüsusi corabları yalnız həkim məsləhətilə geyinmək varikoz genişlənməsinin qarşısını ala bilər. Bu xüsusi hazırlanmış corablar ayaqlara yumşaq təzyiq göstərərək damarları dəstəkləməyə və onların genişlənməsinin qarşısını almağa kömək edir.
Sağlam qidalanmaya diqqət yetirmək
Qəbizliyin qarşısını almağa və damarlardakı gərginliyi azaltmağa kömək edə bilən liflə zəngin yaxşı balanslaşdırılmış qidalarla qidalanmaq varikoz genişlənməsinin simptomlarını azaltmağa kömək edəcək. Bu zaman ana bol meyvə, tərəvəz, tam taxıllar və yağsız zülallarla zəngin qidalara üstünlük verməlidir.
Maye qəbulu
Yaxşı qan dövranını təşviq etmək və varikoz damarlarının genişlənməsinə kömək edə biləcək susuzlaşdırmanın qarşısını almaq üçün gün ərzində bədənə kifayət qədər miqdarda maye daxil olmalıdır.
Dar geyimlərdən istifadə etməmək
Hamilə qadın hamiləlik zamanı geniş paltarlara üstünlük verməyə çalışmalı, belinə, qasıqlarına və ya ayaqlarına dar olan geyimlərdən uzaq olmalıdır. Dar paltar qan axını məhdudlaşdıra və hamiləlik zamanı genişlənən varikoz damarlarının vəziyyətini pisləşdirə bilər.
Həkim müayinəsində olmaq
Fərdi məsləhətlər və tövsiyələr hamiləlik zamanı varikoz genişlənməsini nəzarətdə saxlamağın ən effektiv yoludur. Çünki varikoz damarlarınızın şiddətindən asılı olaraq həkim düzgün diaqnozla əlavə müalicə və ya müdaxilələr təklif edə, yaxud da təbii yollarla varikozun simptomlarını minimuma endirə bilər.
Hamiləlikdə varikoz damarların genişlənməsinin dölə təsiri varmı?
Hamiləlik zamanı varikoz damarların genişlənməsi ümumiyyətlə fetusa birbaşa təsir göstərmir. Varikoz damarları damarlara təzyiqin artması və hormonal dəyişikliklər nəticəsində meydana gələn şişmiş, bükülmüş damarlardır. Hamiləlik dövründə yuxarıda da yazdığım kimi, daha çox ayaqlarda və çanaq bölgəsində buna rast gəlinir.
Hamiləlikdə varikoz damarların genişlənməsi özü döl üçün birbaşa risk yaratmasa da, hamilə qadında ağrı, şişlik və ayaqlarda ağırlıq hissi kimi narahatlıq və simptomlara səbəb ola bilər. Nadir hallarda ağır varikoz damarları qan laxtalanması və ya xora kimi ağırlaşmalara səbəb ola bilər ki, bu da hamiləlik zamanı çox nadir rast gəlinən hallardandır. Lakin hər bir halda bu kimi ağırlaşmaların qarşısını almaq üçün həkim hamiləlik müddətində ananı nəzarətdə saxlayır.
Hamiləlikdə genişlənən varikoz damarların hamiləlikdən sonrakı vəziyyəti
Hamiləlikdən sonra varikoz damarlarının vəziyyəti və nəticələri anadan anaya dəyişir. Bəzi qadınlarda varikoz damarları zamanla daralır və simptomlar azalır. Ancaq bəzi hallarda varikoz damarları qalıcı ola və onların simptomları davam edə bilər. Hamiləlikdən sonra varikoz damarlarının vəziyyəti bir çox amillərdən, o cümlədən genetik meyildən, yaşdan, çəkidən, həyat tərzindən və doğum sayından asılıdır.
Hamiləlikdən sonra varikoz damarlarının müalicəsi aşağıdakı prosesləri əhatə edir:
Dəstək corabları. Varikoz damarlarında qan axını dəstəkləmək üçün xüsusi hazırlanmış corablar istifadə olunur. Bu corablar ayaqlarda qan dövranını artıraraq şişkinliyi azalda və hamiləlik zamanı varikoz genişlənməsinin simptomları aradan qaldıra bilər.
İdman və fiziki fəaliyyət. Müntəzəm olaraq idman etmək qan dövranını yaxşılaşdıra və hamiləlik zamanı yaranan varikoz damarlarının sonrakı simptomlarını azalda bilər. Buraya gəzinti, üzgüçülük kimi az təsirli məşqlər daxildir. Bununla belə, həddindən artıq gərgin idmandan istifadə etməməli və istənilən idman növü ilə məşğul olmamışdan əvvəl mütləq həkimlə məsləhətləşməlisiniz.
Ayaqları qaldırmaq. Ayaqları qaldırmaq qanın ayaqlardan ürəyə daha yaxşı axmasına kömək edir. Uzun müddət oturarkən və ya istirahət edərkən ayaqları yuxarı qaldıraraq qan dövranını yaxşılaşdırmaq ən yaxşı üsullardan biridir.
Çəki nəzarəti. Sağlam çəki saxlamaq və ya arıqlamaq varikoz damarlarının simptomlarını azaltmağa kömək edən amildir. Həddindən artıq çəki ayaqlardakı damarlara əlavə təzyiq göstərə bilər.
Skleroterapiya. Skleroterapiya varikoz damarlarının müalicəsində tez-tez istifadə edilən bir üsuldur. Bu prosesdə təsirlənmiş damara bir maddə enjekte edilir, bu da problemin yox olmasına səbəb olur.
Lazer və ya radiotezlik ablasyonu. Bu müalicə üsulları varikoz damarlarını bağlamaq üçün istifadə olunur. Lazer və ya radiotezlik enerjisi təsirlənmiş damarların içərisində istiliyi artırır və damarın bağlanmasına səbəb olur.
Cərrahi müdaxilə. Bəzi hallarda hamiləlik zamanı genişlənmiş ağır varikoz damarları hamiləlikdən sonra cərrahi yolla aradan qaldırmaq mümkündür. Bu, əsasən daha böyük və daha narahat olan varikoz damarları üçün üstünlük verilən seçimdir.
Hamiləlikdə və hamiləlikdən sonra varikoz damarları üçün müalicə variantları fərdi vəziyyətə və simptomların şiddətinə görə dəyişir.
Ən uyğun müayinə, hamiləlikdə varikoz damarların genişlənməsini nəzarətdə saxlamaq və ağırlaşmaların qarşısını almaq üçün 055-574-70-74 mobil nömrəsi vasitəsilə həkim mama-ginekoloq Xanım Adıgözəlova ilə əlaqə saxlayıb müayinə üçün gün ala, həkimin nəzarətilə rahat hamiləlik təcrübəsi yaşaya bilərsiniz.
-
Zehra Abdullayeva
Əla həkimdir
Xanim Rustamli
Muzaffar Garakhanli
Sevar Bayram
-
Super hekimdir 👍👍👍
Nergiz Ragimova
Çox yaxşı həkimdir,bir rəfiqəm pasiyenti olmuşdu, çox məmnun qalıb.
Nuriyye Hesenova
Əla həkimdir👍🏼
Leyla Abdullayeva
Könül Vəliyeva
-
😍
Sevinc Hamidova
Pervane Mehmanova
Saday Zekiyev
Huseyn Bagirov
-
Royal Babayev
Razı qaldım
Gunel Nagiyeva
Ferqane Cavadova
kadir hacimuradov
-
Kanan Hasanli
Orxan Man
Əla həkimdir👍🏻
s_li. seadet
İşinin peşəkarıdır.
leila mammad
-
Nurlan Süleymanlı
Aydin Karimov
Xeyyam Nabiyev
Fatime Haqverdiyeva
-
Meryem Agayeva
Aydın Hacıyev
Lale Ahmadova
Teymur İbrahimzade
-
Absolutely wonderful service. 6/5
Emin Alizada
Aygül Mehdiyeva
Hemid Qocayev
Rufat Rzaev
-
hikmet Azizli
I recently visited Dr. Xanım Adıgözəlova for my annual gynecological check-up and I must say I had an outstanding experience. From the moment I arrived at the clinic, the staff was welcoming, efficient, and made me feel completely at ease. Dr. Xanım Adıgözəlova took the time to listen to my concerns and answer all my questions. Their bedside manner was exceptional - I felt truly cared for and supported throughout the entire appointment. Xanım Adıgözəlova is clearly knowledgeable and experienced in their field, providing me with expert guidance and advice on my health.
Saritel Abbaszade
Aynur Mammadova
Xanım doktor ilə müalicə prosesinin effektini görmək, digər həkimlərlə müqayisədə anlayışlı olması çox müsbətdir 😊
Nərmin Səmidova
-
Əla həkimdir, çox bəyənirəm.
Efsane Ehmedova
amazing person and friendly
Aynur Bedirxanova
Razı qaldım
Zeyver Semedzade
Çox Yaxşı Həkimdir. Cox razı qaldim😊
Rovsana Mamedova
