Ana Səhifə » Bloq » Aybaşı ağrılarını azaltmaq üçün bunlar edilməlidir

Menstruasiya (Aybaşı) ağrılarının səbəbləri, müayinəsi və müalicəsi - Drxanim.az

Aybaşı ağrılarını azaltmaq üçün bunlar edilməlidir

Menstrual ağrı tibbdə “dismoniya” adlandırdığımız menstruasiya dövründə bir çox qadının yaşadığı ağrılı bir vəziyyətdir. Aybaşı ağrıları menstrual dövrünün normal bir hissəsidir. Əksər qadınlar menstruasiya zamanı bu cür ağrılarla qarşılaşa bilərlər. Bu dövr ürəkbulanma, qusma, ishal, baş ağrısı ilə müşayiət olunur. Menstruasiya zamanı ağrı adətən alt qasıq nahiyəsində hiss olunur. Ancaq bəzi qadınlarda bu aybaşı ağrıları o qədər şiddətlidir ki, xəstənin fiziki həyatına mənfi təsir göstərir.   

Menstruasiya (aybaşı) ağrıları nə zaman başlayır?

Menstrual ağrı, menstruasiya dövründə hormonal dəyişikliklər nəticəsində bədənin normal fizioloji reaksiyası olaraq meydana gələn ağrıdır. Menstrual ağrılar adətən menstruasiya başlamazdan təxminən 1-2 gün əvvəl başlayır və menstruasiya boyunca davam edir. Aybaşı ağrıları hər qadında eyni şiddətdə olmaya bilər və qadından qadına dəyişə bilər. Bəzi qadınlarda yüngül menstrual kramplar olduğu halda, bəzilərində isə daha şiddətli menstrusiya ağrısı müşahidə olunur. Aybaşı zamanı ağrının səbəbi uşaqlıq yolunda olan endometriyal toxumanın xaric edilməsi nəticəsində uşaqlığın daralmasıdır. Bu daralma səbəbiylə intrauterin (daxili) təzyiq artır və ağrılar meydana gəlir. Həmçinin, menstruasiya dövründə hormon səviyyələrindəki dəyişikliklər və prostaqlandinlər adlanan kimyəvi maddələrin artması da menstrual ağrıya səbəb ola bilər.

Aybaşı ağrılarının tipləri

Menstrual ağrılar qadınların yarısından çoxunda baş verir və menstruasiya dövründə müxtəlif intensivliklərdə hiss edilə bilər. Menstrual krampların növlərinə aşağıdakılar daxildir:

  • Birincili dismenoreya: Bu ağrı menstruasiya başlamazdan əvvəl baş verən və genetik və ya hormonal amillərlə əlaqəli olan ağrıdır. Birincili dismenoreya tez-tez şiddətli və uzunmüddətli ola bilər.
  • İkinci dərəcəli dismenoreya: Uşaqlıq yolunda aşkar edilən patoloji vəziyyətin (məsələn, fibroma, endometrioz) səbəb olduğu aybaşı ağrısıdır. İkincili dismenoreya birincili dismenoreyadan daha şiddətli və uzunmüddətli formada baş verir.
  • Üst qarın ağrısı: Baş ağrısı, ürəkbulanma və ya başgicəllənmə kimi simptomlarla müşayiət olunan menstruasial ağrıdır.
  • Ayaq və ya bel ağrısı: Bu, menstruasiya zamanı ayaq və ya bel bölgəsində ağrıdır.

Birincili menstruasiya ağrıları

Birincili menstruasiya ağrıları uşaqlığın daralması zamanı yaranan ağrılardır. Menstruasiya dövründə prostaglandin hormonlarının istehsalı artır, bu da uterusun büzülməsinə və ağrıya səbəb olur. Bundan əlavə, stress, fiziki fəaliyyət, yuxu olmaması və ya qidalanma pozğunluqları kimi amillər də ilkin menstrual ağrılara səbəb olan faktorlar arasındadır. Birincili ağrılar  adətən yüngül və ya orta dərəcədə olur, lakin bəzi qadınlarda şiddətli və ya uzunmüddətli ola bilər. Belə ağrı bel nahiyəsində və ya qasıq nahiyəsində hiss olunur və menstrual dövrü ərzində davam edə bilər.

 Bu tip ağrıları aradan qaldırmaq üçün müxtəlif yollar vasitələrdən istifadə olunur, ağrı şiddətli və ya davamlıdırsa, həkimə müraciət etmək vacibdir.

İkincili menstruasiya ağrıları

İkincili menstrual ağrılar adətən müxtəlif üzvi və ya xəstəlik amillərdən qaynaqlanır. Bu sancılar menstrual tsikldəki fizioloji dəyişikliklərlə yanaşı, endometrioz, fibroma,
adneksit, yumurtalıqların polikistoz sindromu kimi uşaqlıq yolu xəstəlikləri səbəbindən baş verə bilər.

İkinci dərəcəli menstruasiya ağrılar uşaqlığın sancması zamanı yaranan ağrıdan fərqli olaraq daha şiddətli və davamlı olur. Ağrı bel nahiyəsində, qasıq nahiyəsində və ya ayaqlarda hiss olunur və menstrual dövrü ərzində davam edə bilər. Həmçinin, bu tip menstrual ağrılara başqa, sidik və ya nəcis problemləri, ürəkbulanma, baş ağrısı,
qarın ağrısı və zəiflik kimi digər simptomlar da səbəb ola bilər.

Menstruasiya (aybaşı) ağrılarının səbəbləri nələrdir? - Drxanim.az

Menstruasiya (aybaşı) ağrılarının səbəbləri nələrdir?

Qadınlar həyatlarının müxtəlif mərhələlərində aybaşı ağrıları ilə qarşılaşa bilərlər. Bu menstrual ağrıların müxtəlif səbəbləri olur:

  • Hormonal balanssızlıqlar: Prostaqlandinlər adlanan hormonlar uşaqlığın daralmasına səbəb olur və bu dönəmdə ağrılar yaradır.
  • Uterus anomaliyaları: Uterusun forması və ya ölçüsü ağrıya səbəb ola bilər.
  • Endometrioz: Uterusun daxili səthindən başqa yerlərdə endometrial toxuma böyüməsidir
  • Stress: Stres ağrıların şiddətini artıran tətikləyici faktorlardandır.
  • Siqaret və alkoqol istifadəsi: Siqaret və spirt istifadəsi ağrıları artıra bilər.
  • Pəhriz və çəki dəyişiklikləri: Çəki dəyişiklikləri və ya nizamsız pəhriz ağrıların artmasına səbəb ola bilər.

Menstrual ağrıların səbəbləri qadının həyat tərzi, ailə tarixi və genetik quruluşu da daxil olmaqla bir çox faktordan asılı olaraq dəyişir.

Menstruasiya sancılarının olması normaldırmı? - Drxanim.az

Menstruasiya sancılarının olması normaldırmı?

Menstruasiya sancıları bir çox qadın yaşadığı ümumi bir təcrübədir. Aybaşı sancılarının şiddəti və müddəti insandan insana fərqlidir, lakin tədqiqatlar göstərmişdir ki, qadınların təxminən 90%-i müxtəlif formalarda menstrual sancılar yaşayır. Ağrıların intensivliyi də zamanla dəyişə bilər, bəzi qadınlarda müəyyən dövrlərdə daha çox ağrı olur, digərlərində isə daha az ağrı olur.

Ağrıların meydana gəlməsinə səbəb olan bir çox amil var. Prostaqlandinlər (uterusun büzülməsinə səbəb olan həddindən artıq miqdarda hormona bənzər maddələr) kimi hormonal balanssızlıqlar daha şiddətli menstrual sancılara səbəb ola bilər.

Menstrual ağrıların arxasında başqa bir xəstəlik ola bilərmi?

Ancaq unutmaq olmaz ki, aybaşı ağrılarının arxasında başqa bir xəstəliklərin ola bilər:

  1. Endometrioz, uterusun selikli qişasından kənar bölgələrdə endometrium toxumasının böyüməsidir və menstrual ağrıların arxasında ən çox görülən xəstəliklərdən biridir.
  2. Miomalar uşaqlıq yolunda əzələ toxumasının kiçik topaqlarıdır və kramplara səbəb olan xəstəliklərdəndir.
  3. Adenomiyoz, vajina, yumurtalıqlar və ya digər orqanlar arasında uterusun selikli qişasının böyüməsidir. Bu xəstəlik menstruasiya zamanı ağrılı menstruasiya, qanaxma kimi əlamətlərlə özünü göstərir.
  4. Polikistik yumurtalıq sindromu yumurtalıqda çoxlu kiçik kistaların əmələ gəlməsidir və ağrıya səbəb ola bilər.
  5. İltihabi bağırsaq xəstəliyi (IBD) bağırsaqların iltihabıdır və kramplara səbəb olan xəstəliklər arasındadır.
  6. Pelvik iltihab xəstəliyi (PID) yumurtalıqların, fallopiya borularının, uşaqlığın və ya bağırsaqların iltihabıdır və kramplara səbəb yarada bilər.

Ağrılı menstruasiya hamiləliyin qarşısını alırmı?

Ağrılı menstruasiya bir çox qadının yaşadığı vəziyyətdir və hamiləliyin qarşısını almır. Ancaq menstruasiya zamanı ağrı şiddətlidirsə və ya digər simptomlarla müşayiət olunursa, bu hamiləliyə təsir göstərə bilməsi ehtimalı var.

Şiddətli ağrı uterusun daxili təbəqəsinin xaric edilməsi zamanı meydana gələn sancılar nəticəsində baş verir. Bu sancılar yumurtlama zamanı yumurtalıqların yumurtanı buraxmasına mane olduğundan, hamiləliyə təsir edə bilər. Bundan əlavə, şiddətli menstrual ağrılar həmin ağrı səbəbiylə cinsi əlaqə zamanı çətinlik çəkməyinizə və cinsi əlaqədən həzz almamağınıza səbəb ola bilər ki, bu da hamiləliyin qarşısını ala bilər.

Hamilə qalmağı planlaşdıran ağrılı menstrual simptomları olan qadınlar həkimlərindən məsləhət almalı və lazım olduqda müalicəyə başlamalıdırlar.

Aybaşı ağrılarının müalicəsi - Drxanim.az

Aybaşı ağrılarının müalicəsi

Menstrual ağrılarınızı yüngülləşdirmək üçün həkiminiz aşağıdakı üsulları tətbilq edə bilər

  • Ağrı kəsicilər. İbuprofen (Advil, Motrin IB və başqaları) və ya naproksen natrium (Aleve) kimi reseptsiz satılan ağrıkəsicilərin, menstruasiya başlamazdan bir gün əvvəl başlayan müntəzəm dozalarda qəbulu aybaşı ağrısını azaltmağa kömək erədəckdir. Həmçinin, resptli qeyri-steroid antiinflamatuar dərmanlar da mövcuddur. Ağrı kəsicisini aybaşı dövrünüzün əvvəlində və ya simptomlar hiss edən kimi qəbul etməyə başlayın və dərmanı iki-üç gün ərzində və ya aybaşı ağrılarınız yox olana qədər qəbul etməyə davam edin.
  • Cərrahi əməliyyat. Əgər menstrual ağrılarınız endometrioz və ya mioma kimi bir xəstəlikdən qaynaqlanırsa, bu zaman yaranan ağrıları düzəltmək üçün cərrahi əməliyyat istifadə edəcəkdir. Digər yanaşmalar menstrual ağrılarınızı yüngülləşdirə bilmirsə və uşaq sahibi olmağı planlaşdırmırsınızsa, uterusun cərrahi çıxarılması da bir seçim ola bilər.

Menstrual ağrıları azaltmaq üçün nələrdən çəkinmək lazımdır?

Menstrual ağrıların müxtəlif səbəbləri mövcuddur, amma bu ağrını azaltmaq üçün bəzi ağrı artırıcı şeylərdən qaçınmaq lazımdır:

  • Alkoqol və siqaret ağrıları daha da pisləşdirə bilər. Belə ağrısı olan qadınlar spirtli içki və siqaretdən uzaq durmalıdırlar.
  • Stres ağrıları artıran səbəblərdəndir. Menstruasiya zamanı stresi azaltmaq üçün meditasiya, yoqa və ya digər üsullar sınamalıdırlar.
  • Həddindən artıq fiziki fəaliyyət menstrual ağrıları gücləndirə bilər. Buna görə də, bu dövrdə ediləcək fiziki fəaliyyətlər nizamlamalıdırlar.
  • Həddindən artıq duz istehlakı ağrıların artmasına səbəb olacaqdır. Aybaşı ağrıları olan qadınlar duz istehlakını tənzimləməlidirlər.
  • Aybaşı ağrıları olan qadınların kofeinli içkilərdən uzaq durmaları məslət görülür.
Aybaşı zamanı baş ağrıları - Drxanim.az

Aybaşı zamanı baş ağrıları

Menstruasiya zamanı baş ağrısı bir çox qadının qarşılaşdığı bir vəziyyətdir. Bu tip menstrual ağrılar daha çox hormon dalğalanmalarına, stresə və baş ağrılarına meylli qadınlarda görünür.

Baş ağrılarını azaltmaq üçün aşağıdakı tövsiyələri sınaya bilərsiniz:

  • Baş ağrılarını azaltmaq üçün yuxu və istirahət vacibdir. Müntəzəm yuxu və istirahət rejimlərini qoruyun.
  • Baş ağrılarını azaltmaq digər bir yolu nizamlı və balanslı pəhrizdir. Tərkibində vitamin və minerallar olan qidalardan istifadə edin.
  • Daimi fiziki fəaliyyət aybaşı zamanı yaranan baş ağrılarını azaltmağa kömək edə bilər.
  • Baş ağrısı üçün reseptsiz (OTC) dərmanlardan istifadə edə bilərsiniz. Ancaq həkiminizlə danışmadan əvvəl dərman qəbul etməyin.

Menstrual ağrılar bir çox qadının gündəlik həyatına mənfi təsir görstərir. Bu tip ağrılardan əziyyət çəkirsinizsə və ya bu ağrılar sizi qorxudursa, bizə müaciət edərək aybaşı ağrlarının əsas səbəblərini və müalicə yollarını asanlıqla öyrənə bilərsiniz.

Əlaqə: 055 574 70 74

Şərh yaz